Harmonik

Harmonikleri hareket olarak tanımlayabilir ve şebekeye ve gerilime bağlı doğrusal olmayan bir yük olarakta tanımlayabiliriz. Bu hatta bağlı  yükler ile güç elektroniğine sahip cihazlar arasında kare dalgalar üretilir. Bu üretim yoluyla sinüs şekliyle gelen sinüzoidal dalgaların dağılmasıyla harmonik adı verilir. Harmoniğin ortaya çıkması şebekeyi hasara uğratır ve gerilimin azalmasına sebep olur. Böyle bir zarar karşılıklı tedbir almak ve temkinli olmak için yani dalga bozulmaları ve düşük enerji durumuyla yüzleşmemek için bakımların önem verilerek titiz bir şekilde yapılması önem arz eder. Aksatmadan ölçümlerinin ve buralarla birlikte devamlı olarak analizlerinin yapılması gerekmektedir. Harmonik analizör bu ölçümler için üretilmiş en iyi ölçüm cihazıdır. Bu harmonik ölçü aletleriyle aktif güç, güç faktörü gibi değerler de hesaplanması gerekir. Harmoniklerin çalışma şekli temel olan frekansların katlarına dayanır. Bir akım veya gerilimin en net ve doğru dalga şekli sinüzoidal olarak tam olduğu şartlar normal olaydır. Harmoniklerde ise bu durum tersine döner ve temel frekanslardan farklı ve katları olarak çalışmasını sağlar. Kaynak makineleri, transformatörler, kesintisiz güç kaynakları, motorlar, bilgisayarlar bu harmonik kaynaklara örnek verebiliriz.

Şebekelerde gerilim meydana gelmesi, bu nedenle de bozulmaya yol açan harmonik ortaya çıkışı, normal seyreden gerilimlerin de düşünülse de neden olurken nötr akımların da fazlalaşması durumuyla karşı karşıya bırakır. Cihazdaki kabloların ısınması da harmonik oluşumundan neden olmaktadır. Kompanzasyon sistemlerinde harmoniğin oluşması kondansatör içerinde enerjinin boşa harcamasına ve hasarına neden olmaktadır. İletişim aracı olarak kullanılan cihazlarda parazit oraya çıkmasına sebep olurken elektronik cihazlarda da bozulmalara yol açmaktadır. İşlevini yerine getiremeyen ya da sistemsel olarak hatalar alan cihazlar ise haliyle maddi olarak sebep olmaktadır.

Harmoniklerle başa çıkabilmek için gerekli tedbirlerin alınması gerekmektedir. Bu konuda filtre kullanımını şiddetle tavsiye ederiz ve önem arz önlem türüdür. Harmonik sisteminde pasif filtre kullanımı süzülmesini sağlanmakta etkilidir. Düzenli olarak yapılacak kontroller ve doğru filtre seçimi onarımı olumlu yönde etkiler. Harmonik oluşan cihaz kaynağının gücünün arttırılması da onarımı sağlamada fazlasıyla yardımcı olan yöntemdir.